Jak może wyglądać kompromis w realizacji obietnic wyborczych?

Dwukrotne podniesienie kwoty wolnej z obecnych 30 tys. zł to jeden ze sztandarowych postulatów Koalicji Obywatelskiej. Tyle że koszt tego rozwiązania to ok. 40 mld zł. Do tego KO zapowiada podwyżki dla nauczycieli i budżetówki. Jednocześnie sama opozycja alarmuje, że PiS zostawia budżet w kiepskim stanie i zapowiada jego audyt. Z kolei PiS zapewnia, że budżet jest pod kontrolą, ale nie ma miejsca na nowe kosztowne pozycje. Stąd obawy w opozycyjnych partiach, na ile przyszły rząd będzie mógł realizować swoje sztandarowe postulaty.

Zwłaszcza podwyżka kwoty wolnej może być sporym wyzwaniem dla budżetu, a przecież swoje propozycje podatkowe mają też inni koalicjanci. Na przykład Trzecia Droga proponuje rozliczanie się z dziećmi. Koszt takiego rozwiązania (przy utrzymaniu innych elementów systemu bez zmian) wyniósłby, jak liczy CenEA, ok. 13,1 mld zł rocznie. KO i Trzecia Droga mówią też o przywróceniu ryczałtowej składki zdrowotnej dla przedsiębiorców, a według CenEA ograniczenie tego pomysłu tylko do podatników płacących podatek liniowy to kolejne 6,7 mld zł. Dlatego ekonomiści z ośrodka analitycznego CenEA proponują rozwiązania, dzięki którym z jednej strony dałoby się ograniczyć koszty realizacji tych obietnic, a z drugiej – w większym stopniu przekierować środki do gospodarstw o niskich i średnich dochodach. – To możliwy punkt odniesienia, względem tego, w którą stronę może pójść kompromis ugrupowań koalicyjnych w sprawie różnych propozycji podatkowych – mówi dr hab. Michał Myck, dyrektor CenEA.

Jak może wyglądać taki kompromis? W przypadku kwoty wolnej eksperci proponują połączenie wyższej kwoty wolnej 60 tys. zł z wycofaniem ulgi (do kwoty 30 tys. zł) dla podatników zarabiających między 60 tys. a 120 tys. zł. Mówiąc inaczej, osoba zarabiająca do 60 tys. zł w ogóle nie płaciłaby podatku dochodowego, a dla tych lepiej sytuowanych kwota wolna stopniowo spadałaby, przy czym byłaby nie niższa niż obecne 30 tys. zł. Podobne rozwiązanie tzw. degresywnej kwoty wolnej już zresztą funkcjonowało w latach 2017–2021. W ten sposób Zjednoczona Prawica realizowała wcześniejszy wyrok Trybunału Konstytucyjnego, który w 2015 r. nakazał podwyżkę kwoty wolnej, tak by z podatku było zwolnione tzw. minimum egzystencji.